PwC: Helft Nederlandse banen verandert significant door generatieve AI

AMSTERDAM - 44 procent van alle banen in Nederland is in (zeer) hoge mate onderhevig aan generatieve Artificial Intelligence, zoals ChatGPT. Dat is goed nieuws, volgens Marcel Jakobsen, Chief Digital Officer bij PwC, want de komende jaren zal de economische ontwikkeling in Nederland geproduceerd moeten worden met minder werknemers om de inkomensgroei en levensstandaard op peil te houden. “Met andere woorden: door de pensioneringsgolf en vergrijzing moet onze productiviteit omhoog.” Een grote uitdaging voor onze economie, vooral omdat de productiviteit in Nederland sinds 2015 vrijwel is gestagneerd en sinds de mondiale financiële crisis slechts marginaal is gestegen. 

PwC-onderzoekers hebben gekeken in welke mate generatieve AI taken en vaardigheden van 113 beroepen verandert. Vervolgens hebben zij dit gecombineerd met een prognose van de krapte in sectoren en de waarschijnlijkheid dat deze sectoren AI daadwerkelijk gaan toepassen. Jakobsen: ‘Voor zover wij weten is dit de eerste dergelijke analyse voor Nederland’. Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat de invloed in het onderwijs met 82% enorm hoog is, omdat AI hier een belangrijke rol kan spelen bij het voorbereiden van lessen en het nakijken van examens. “In het onderwijs zijn de personeelstekorten voelbaar, tegelijkertijd is de adoptiegraad voor nieuwe technologie hoog. Dit maakt de sector ontvankelijk voor de kansen van AI”, zegt Jakobsen. “Beroepen die volgens het onderzoek veel minder worden geraakt (<25%) vallen in de sectoren als detailhandel, landbouw en industrie.”Jakobsen verwacht dat Generatieve AI de komende jaren in hoge mate zal bijdragen aan de productiviteitsverhoging en het verlichten van de druk op de arbeidsmarkt.

“Een belangrijk verschil tussen AI en eerdere technologieën zoals robotisering en de automatiseringsgolf is dat de impact van AI vooral van invloed is op beroepen in de dienstensector. Maar liefst 84% van de werknemers in Nederland werkt in de commerciële en publieke dienstverlening.” Volgens het PwC-onderzoek vallen de beroepen die het meest veranderen door Generatieve AI in de Nederlandse informatie- en communicatiesector, de financiële sector, het onderwijs, de gespecialiseerde dienstverlening en het openbaar bestuur. In deze sectoren is de invloed soms meer dan 75%. Dit zijn tevens de sectoren met de grootste arbeidsmarkttekorten. 

AI doet werk meer veranderen dan verdwijnen 

Mona de Boer, AI specialist en partner bij PwC, is ervan overtuigd dat het succes van technologie afhangt van de manier waarop mensen er uiteindelijk mee omgaan en bereid zijn te veranderen. “Met AI hebben organisaties enorme technische slagkracht binnen handbereik, tegelijkertijd gaat AI de menselijke factor in werk echt niet vervangen. Zie het als een collega die je erbij krijgt om samen met jou het werk te doen.”

De PwC-experts waarschuwen echter dat het realiseren van de potentie van AI een uitdaging is. De Boer: “In de praktijk worden logischerwijs hoge eisen en verplichtingen aan bedrijven en overheden opgelegd, onder andere in de EU AI Act. We zien dat het voor veel organisaties een uitdaging is om de kloof tussen het verantwoordelijk gebruiken van AI in de dagelijkse praktijk en deze verplichtingen te overbruggen. Je moet serieuze inspanning leveren om de belofte van technologie uit te laten komen.” 

Bekijk het onderzoek van PwC hier

Bron: PwC